Common Ground en Applicatie Sourcing

Met Common Ground stimuleert de VNG een hervorming van de gemeentelijke informatievoorziening. Wat betekent dit voor de huidige en toekomstige leveranciers van applicaties van een gemeente?

Photo by ThisIsEngineering from Pexels

Het loskoppelen van gegevens van processen - en daarmee van applicaties - is een belangrijk aspect van de hervorming van de gemeentelijke informatievoorziening zoals door Common Ground wordt voorgesteld. Dat aspect krijgt concreet vorm in bijvoorbeeld de Haal Centraal API’s en de API standaarden zaakgericht werken. Als je als gemeente zelf applicaties bouwt, dan zou je nu aan aan de slag kunnen. En ergens is dat ook nodig, want de gehele transitie (het loskoppelen van gegevens en applicaties) gaat zeker enkele jaren duren. Maar veruit de meeste gemeenten zijn voor hun informatievoorziening afhankelijk van leveranciers van applicaties. Hoe heb je dan invloed op die hervorming? Of ben je dan noodzakelijkerwijs een speelbal van de snelheid waarmee leveranciers die API standaarden implementeren?

In dit artikel wordt stilgestaan bij de invloed die gemeenten hebben op de snelheid waarmee zij hun informatievoorziening kunnen hervormen op basis van de Common Ground uitgangspunten. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen:

• De invloed van gemeenten om de huidige applicaties te veranderen.

• De invloed van gemeenten op de keuze voor nieuwe applicaties.

• De invloed van gemeenten op hoe lang minder geschikte applicaties in gebruik zijn.

Huidige applicaties

Veel leveranciers van gemeentelijke applicaties omarmen (inmiddels) Common Ground. Maar vaak zegt dat nog niet heel veel over de snelheid waarmee de applicaties zelf aangepast worden. Als huidige klant van een applicatie heb je vaak invloed op nieuwe functionaliteit. Bijvoorbeeld via een gebruikersvereniging. Als genoeg gemeenten vragen om de adoptie van API standaarden, dan ontstaat vanzelf enige druk. Deze invloed is niet heel groot en de implementatie van API’s zal in veel gevallen een forse investering vragen. Maar als niemand erom vraagt…

Nieuwe applicaties

Gemeenten hebben de grootste invloed op het moment dat ze nieuwe applicaties kiezen. Marktinformatie is daarbij onmisbaar. Hoe ver zijn leveranciers met de adoptie van API standaarden? Dit verschilt enorm per gemeentelijk domein, maar het is momenteel nog lastig om echt eisen te stellen. En niet alleen omdat leveranciers nog niet zo ver zijn, maar ook omdat aanpalende applicaties vaak ook nog niet zo ver zijn. Maar dat betekent niet dat je bij nieuwe applicaties niks kan. Je kunt wellicht nog geen eisen aan applicaties stellen, maar je kan wel eisen stellen aan leveranciers. Bijvoorbeeld dat ze bij de inschrijving op een aanbesteding inzichtelijk maken wat ze al concreet gedaan hebben op het vlak van Common Ground. Of minder dwingend dat je vraagt naar wat de plannen zijn. Dat laatste geeft vaak geen garantie, maar wederom, als je er niet naar vraagt…

Gebruiksduur applicaties

Tot slot, en wellicht de beste manier om als gemeente invloed te hebben op de eigen snelheid waarmee de informatievoorziening hervormd wordt: kortere looptijden van contracten en het actief meten van leveranciersprestaties:

• Voor de huidige applicaties betekent dit dat een gemeente goed in de gaten houdt hoe de doorontwikkeling van de huidige applicatie zich verhoudt tot wat er op de markt beschikbaar is. In termen van leveranciersmanagement gaat het dan om de vraag of de prestaties van de huidige leverancier marktconform zijn. Zo ja, dan kan het contract verlengd worden. Zo nee, dan komt er een moment waarop het beter wordt om opnieuw de markt op te gaan.

• Bij de aanschaf van nieuwe applicaties betekent dit dat gemeenten kunnen overwegen om contracten met kortere initiële looptijden af te sluiten. Momenteel hanteren veel gemeenten een looptijd van 3 tot 5 jaar met enkele opties om te verlengen met 1 of 2 jaar. In het licht van onzekerheid over de “API adoptie snelheid” van verschillende leveranciers is het aan te bevelen om die initiële looptijd te verkorten. Je kunt dan zonder ‘hard’ in te zetten op eisen wel het risico beperken dat je als gemeente (te) lang vastzit aan een leverancier die maar achterblijft met betrekking tot Common Ground.